Numer: -112- 905

Nazwa: Polska Bolesław Chrobry (992-1025) denar dwustronny PRINCES POLONIE, bity ok.1005-1015 st. 3
Opis: Aw: ptak zwrócony w prawo z rozpostartym ogonem, w otoku: PRINCES POLONIE; Rw: krzyż prosty (stylistycznie wzorowany na monetach angielskich) z pierścieniami i kulkami w polach, otokowo częściowo widoczny napis PRINCES POLONIE Poprawny, niezbarbaryzowany egzemplarz. Moneta gięta. Patyna. Moneta z przedwojennej kolekcji. Mimo, że jest to najczęściej spotykany denar Bolesława Chrobrego, cieszy się ogromnym zainteresowaniem ze względu na swe niezwykłe znaczenie symboliczne. Przedstawia bowiem na awersie ptaka, którego wielu chciało uważać za najstarsze przedstawienie ukoronowanego Orła Białego, a na wcześnie wybitych egzemplarzach czytamy również nazwę Polski, przy czym jest to najstarszy lub jeden z najstarszych oryginalnych zapisów tej nazwy. Nazwa Polski jest bezsporna, a niezwykły tytuł niewymienionego z imienia władcy, princes (zamiast zwykłego dux), Ryszard Kiersnowski rozpoznał jako zaczerpnięty z monet benewentyńskich. Nie ulega wątpliwości, że tym bezimiennym księciem był Bolesław Chrobry. W jego czasach denary te pojawiają się w znaleziskach, a awers i rewers łączą się z innymi typami denarów tego władcy. Odległy wzorzec napłynął prawdopodobnie drogą kontaktów kulturalnych — np. z opactwem Monte Cassino. Rzekomy orzeł — zbyt wczesny, by mógł być przedstawieniem heraldycznym — okazał się po wnikliwych badaniach Stanisława Suchodolskiego pawiem. Jego symbolika prawdopodobnie odwołuje się do męczeństwa św. Wojciecha i życia wiecznego. Dotychczas sądzono, że znane monety tego typu wybito dwiema parami stempli: bardzo rzadką poprawną (jak oferowany egzemplarz), z czytelnym po obu stronach napisem PRINCES POLONIE i znacznie pospolitszą zbarbaryzowaną, ze zdeformowaną imitacją napisu. Najnowsze badania Mateusza Boguckiego, dzięki dokładnie wybitemu „zbarbaryzowanemu” egzemplarzowi oferowanemu przez Antykwariat Numizmatyczny w marcu 2009 r., ujawniły, że w istocie para stempli była tylko jedna, wykonana początkowo poprawnie. Stemple te prawdopodobnie zardzewiały, zostały więc przeszlifowane i uzupełnione, jednakże przez osobę nie znającą poprawnej treści. Stąd znaczna barbaryzacja napisu — zwłaszcza awersu — a także pewna deformacja figury pawia. (BRP) średnica: 18-18,7 mm
Waga: 1,337 g
Literatura: Strączyński 7, Suchodolski WN XI z.40-41 (1967) typ IX.15, Gumowski H.3,P.2, Kopicki 13; obecnie szacuje się liczbę znanych egzemplarzy obu odmian na ponad 80. Znaczna część egzemplarzy „zbarbaryzowanych” jest wybita jednostronnie lub z niewyraźną jedną ze stron.