Chrobry, Denar Princes Polonie, odmiana pierwotna (poprawna)
Opis
Aw.: Ptak zwrócony w prawo z rozpostartym ogonem, w otoku: PRINCES POLONIE
Rw.: Krzyż prosty (stylistycznie wzorowany na monetach angielskich) z pierścieniami i kulkami w polach, otokowo częściowo widoczny napis PRINCES POLONIE
Mimo że w odmianie zbarbaryzowanej jest to najczęściej spotykany denar Bolesława Chrobrego, cieszy się ogromnym zainteresowaniem ze względu na swe niezwykłe walory symboliczne. Przedstawia bowiem na awersie ptaka, którego wielu chciało uważać za najstarsze przedstawienie ukoronowanego Orła Białego, a na wcześnie wybitych egzemplarzach czytamy również nazwę Polski, przy czym jest to najstarszy lub jeden z najstarszych oryginalnych zapisów tej nazwy. Nazwa Polski jest bezsporna, a niezwykły tytuł niewymienionego z imienia władcy, princes (zamiast zwykłego dux), Ryszard Kiersnowski rozpoznał jako zaczerpnięty z monet benewentyńskich. Nie ulega wątpliwości, że tym bezimiennym księciem był Bolesław Chrobry. W jego czasach denary te pojawiają się w znaleziskach, a awers i rewers łączą się z innymi typami denarów tego władcy. Odległy wzorzec napłynął prawdopodobnie drogą kontaktów kulturalnych – np. z opactwem Monte Cassino. Rzekomy orzeł – zbyt wczesny, by mógł być przedstawieniem heraldycznym – okazał się po wnikliwych badaniach Stanisława Suchodolskiego pawiem. Jego symbolika prawdopodobnie odwołuje się do męczeństwa św. Wojciecha i życia wiecznego. Dotychczas sądzono, że znane monety tego typu wybito dwiema parami stempli: bardzo rzadką poprawną, z czytelnym po obu stronach napisem PRINCES POLONIE, i znacznie pospolitszą zbarbaryzowaną, ze zdeformowaną imitacją napisu. Najnowsze badania Mateusza Boguckiego, dzięki dokładnie wybitemu „zbarbaryzowanemu” egzemplarzowi oferowanemu przez Antykwariat Numizmatyczny w marcu 2009 r., ujawniły, że w istocie para stempli była tylko jedna, wykonana początkowo poprawnie. Stemple te prawdopodobnie zardzewiały, zostały więc przeszlifowane i uzupełnione, jednakże przez osobę nie znającą pożądanej treści. Oferowana moneta jednak przedstawia odmianę poprawną i jest to pierwsze od wielu lat pojawienie się jej na rynku. (BRP)
Pięknie zachowany egzemplarz. Lustro mennicze. Połysk.
Stronczyński 7; Suchodolski WN XI z.40 - 41 (1967) typ IX.15; Gumowski H.3, P.2; Kopicki 13
Obecnie szacuje się liczbę znanych egzemplarzy obu odmian na ponad 80. Znaczna część egzemplarzy „zbarbaryzowanych” jest wybita jednostronnie lub z niewyraźną jedną ze stron.