Jan II Kazimierz. Donatywa wagi 4 dukatów 1655, Toruń
Opis
Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi rajtarskiej zdobionej monetami i nitami. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa. W otoku: IOAN CAS D G REX POL ET SVE M D L R P
Rw.: Panorama miasta Torunia z charakterystycznymi budowlami i wieżami widziana przez Wisłę od strony zamku w Dybowie. Przez Wisłę z łodziami i barkami przerzucony most Pruski prowadzący na wyspę Bazarową. Na łące przy zamku data rozdzielona inicjałami 16 HL 55 (Hans Lauer). W otoku: EX AVRO SOLIDO CIVIT THORVNENS FIERI F (z czystego złota miasto Toruń wybić kazało)
W 1655 roku miasto Toruń wyemitowało serię donatyw, wzorowanych na podobnych wybijanych w Gdańsku i Rydze. Wybito je o nominałach 5, 4 i 3 dukaty. Wszystkie te donatywy odbito jedną parą stempli. Oznaczone są one sygnaturą HL. Nie ma pewności czyje są to inicjały, jako że w 1655 roku w mennicy w Toruniu pracowało równocześnie dwu mincerzy: Hans Dawid Lauer sygnujący swoje monety monogramem HD-L, oraz Hans Jakub Lauer, używający inicjałów HIL. Obaj pochodzili z normberskiej rodziny mincerskiej, prowadzącej główny warsztat menniczy w Norymberdze. Zajmował się on przede wszystkim masową produkcją popularnych liczmanów, jednak przedstawicie tej rodziny administrowali też mennicą cesarską w Norymberdze. W 1649 roku Hans Dawid Lauer, po sporze z radą miejską Norymbergi opuścił miasto i przybył do Torunia, gdzie został kierownikiem mennicy oraz wardajnem miejskim. W 1650 roku przyjął on obywatelstwo miasta Torunia. W 1653 roku w mieście pojawił się kolejny mincerz z familii Lauerów, Hans Jakub Lauer. Pod swym nazwiskiem bił monety w latach 1653-1654. W 1655 pracują już razem, a inicjały HIL i HDL widnieją zarówno na dukatach jak i wybijanych w Toruniu ortach. Wybite w 1655 r. donatywy są rzadkie z dodatkowego powodu. Już 12 grudnia 1655 roku miasto poddało się Szwedom, którzy dokładnie wyrabowali skarbiec miejski, w tym wybite w 1655 roku donatywy. Liczba dostępnych donatyw tej wagi na rynku numizmatycznym nie przekracza 5 egzemplarzy.
Manipulacje w tle. Ślad po zawieszce, pomimo tego bardzo dobra prezencja tej rzadkiej donatywy.
Złoto Wazów (Tom II) T86 (R6)Kopicki nie notuje, Friedberg 63; Dutkowski, Suchanek CNCT 1554 (R8); Chełmiński.893; Kaleniecki s. 452 ,