Aw.: Po środku godło: orzeł ukoronowany koroną zamkniętą, dookoła napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Poniżej przedzielona przedstawieniem data: 1924. Brak napisu „PRÓBA”, oznaczenia mennicy.

Rw.: Przedstawienie przyklękającego rycerza z profilu, w górnej części otokiem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, u dołu, pomiędzy ornamentami data: 1924.

Jedyna moneta okresu II Rzeczpospolitej o nominale 50 zł to próba ze składającym przysięgę rycerzem, której wzór ostatecznie nie trafił do obiegu. Wybita w miedzi, w nakładzie 105 egzemplarzy, stanowi obecnie kolekcjonerską rzadkość, a także jedną z niewielu monet tego okresu, na których nie pojawiła się nazwa jednostki monetarnej.

Okoliczności powstania

Kompozycja z przyklękającym rycerzem pamięta same początki wprowadzenia w niepodległej Polsce złotego - powstała na okoliczność przewidywanej przez reformę Władysława Grabskiego emisji obiegowych monet bitych w złocie. Mimo że rewers z omawianą sceną rozważany był w tym kontekście już w 1924 r., ostatecznie w roku następnym rozpisano nowy konkurs, a zwycięskim projektem okazał się stylizowany portret Bolesława Chrobrego autorstwa Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej [moneta próbna również prezentowana w katalogu, patrz: 20 zł z 1925 r., Bolesław Chrobry].

Stempel ze sceną przysięgi wykonano natomiast wedle rysunków Tadeusza Breyera, autora omawianej już dwuzłotówki przedstawiającej kobietę z kłosami zboża. Mimo że projekt zakładał umieszczenie daty po obu stronach monety, nominał nie zagościł na żadnej, podobnie jak nazwa jednostki monetarnej. O tym, ze mowa właśnie o 50 złotych, wnioskować można po zakładanych parametrach emisji opisanych w rozporządzeniu z 1924 r. Oprócz oryginalnego przedstawienia orła - tym razem z szerzej rozłożonym ogonem - medalier opracował na rewersie kompozycję w duchu nowego klasycyzmu: przyklękający do przysięgi średniowieczny rycerz z mieczem opartym o podłoże przywodzi na myśl międzywojenny posąg. Zamiast drobiazgowego modelunku cieni i świateł, główną rolę odgrywa wyraźny kontur i geometryczne układy gładkich płaszczyzn.

Rzadka próbna wybita w nakładzie zaledwie 105 egzemplarzy. Bardzo ładnie zachowana moneta ze szlachetną patyną i połyskiem menniczym.

Parchimowicz P 165a