Aw.: Półpostać króla w koronie i zbroi z mieczem opartym o ramię i jabłkiem królewskim w dłoni. Na szyi łańcuch Orderu Złotego Runa. U dołu w napisie mała tarcza z herbem Półkozic, Hermolausa Ligęzy, podskarbiego wielkiego koronnego. W otoku: ·SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D&LIT.RVS.PRVS.IMASO✠•
Rw.: Pod koroną dziewięciopolowa tarcza herbowa, opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa, po bokach inicjały I – I (Jakub Jacobson), poniżej rozdzielona data 16-32. W otoku: ·SAM.LIV.NE.NO.SVE⊛GOT.VAD.Q.HR.REX·

Jedna z najrzadszych monet Zygmunta III Wazy, półtalar z ostatniego roku panowania. Półtalary Zygmunta III Wazy były bite w mennicy bydgoskiej w latach 1620, 1622 i w latach 1628 – 1632. W latach 1628-32 były wybijane półtalary normalne, wagi ok. 14,5 gram zwane też w epoce imperialnymi czy też cesarskimi.

Półtalary w polskiej numizmatyce to monety bardzo rzadkie. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że zarządcom mennic koronnych nie opłacało się bić „grubej” monety. Talary bić musieli, półtalary traktowali po macoszemu. Zajmując się talarami Wazów ponad 20 lat, obserwując aukcje polskie i zagraniczne jeszcze dłużej widziałem ich kilka tysięcy. Z moich notatek wynika, że stosunek oglądanych talarów do półtalarów Zygmunta III wynosi 15:1. Taka liczba niepodważalnie świadczy o rzadkości półtalarów. Ale zawsze są też tzw. rzadsze roczniki. Do tych najrzadszych należy właśnie rocznik 1632, ostatni rok panowania Zygmunta III Wazy.

W roczniku tym opisałem dwa typy. Typ P32.2 to prawdopodobnie unikat sprzedany na 2 aukcji Antykwariatu Pawła Niemczyka lot 67. W typie P32.1 opisałem 3 odmiany. P32.1.01 znany jest z aukcji Frankiewicza nr 259 i potem nie był widziany na aukcjach. Druga moneta z tej odmiany była /i prawdopodobnie jest dalej/ w Ermitażu. Nie znam zdjęcia tej monety, ale Emeryk Hutten Czapski rozumiejąc rzadkość tej monety, opisał ją bardzo dokładnie w niewydanej publikacji, której rękopis znajduje się w MN w Krakowie pod tytułem „Catalogue de la collection Imperiale de Ermitage de monnaies et medailles Polonaises” /patrz też artykuł z czytelni Antykwariatu Numizmatycznego M. Niemczyka/, że można ją było zakwalifikować.

Odmiana P32.1.02 to moneta z MNW-wa nr 2730/6943, prawdopodobnie ze zbioru Sobańskiego. Odmiana P32.1.03 to moneta z MN Kraków nr 13564 ze zbioru Emeryka Hutten-Czapskiego. Moneta z tej aukcji to druga moneta z tej odmiany, dodatkowo z tego samego stempla. Nadmieniam, że stan zachowania jej jest najlepszy ze wszystkich 5 monet typu P32.1.

Na koniec chciałbym wyjaśnić stopień rzadkości tych monet. Powinienem dać R8, ale licząc, że są jeszcze gdzieś zbiory, których właściciele posiadają takie perełki jak ta, asekuracyjnie napisałem R7-8. Komentarz o największego znawcy tematu talarów i półtalarów koronnych Zygmunta III Wazy - Jan Dostych.

Rzadkość R8 - nasz egzemplarz na awersie kropka rozpoczyna, a krzyżyk i kropka kończy napis otokowy. Na rewersie kropka rozpoczyna i kończy napis. W podręczniku J. Tyszkiewicza wyceniony był na 180 marek w złocie i zaopatrzony dodatkowo w znak zapytania, co było wskazówką dla ówczesnych kolekcjonerów, że monety takiej w handlu nie spotkał.

Moneta po raz pierwszy na rynku numizmatycznym.

Wspaniale zachowany egzemplarz w delikatnej patynie. Jedyna szansa na zakup tak rzadkiego numizmatu – polecamy do najlepszych kolekcji!

Kopicki stary (nie notuje); Kopicki (nowy) 974 (R7) c.a; Kurpiewski 1558; Tyszkiewicz 180?; Dostych P32.1.03 (R7-R8)