II RP. 5 złotych 1925 Konstytucja 81 perełek - RZADKOŚĆ

Cena wywoławcza:

15 000 PLN

Cena sprzedaży:

33 000 PLN

Data sprzedaży:

2025-03-16

Sprzedaj podobny Złóż ofertę właścicielowi

Opis

Aw: Po środku godło: orzeł ukoronowany koroną zamkniętą, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA 1925, z prawej strony przy łapie orła herb Kościesza - znak warszawskiej mennicy.

Rw: Przedstawienie personifikacji Polski na postumencie, wyciągającej dłoń po trzymaną przez młodzieńca księgę z napisem ?KONSTYTUCJA?, w dole złożony snop zboża z sierpem. Poniżej napis: PIĘĆ 5 ZŁOTYCH 5. W otoku perełkowa obwódka złożona z 81 perełek. Rant: Napis łaciński - SALUS REIPUBLICAE SUPREMA LEX, co tłumaczy się: dobro Rzeczpospolitej najwyższym prawem.

Bardzo rzadka i efektowna międzywojenna próbna moneta. Odmiana 81 perełek, srebro. Stempel zwykły.

Bardzo ładny egzemplarz, delikatna patyna i mocny połysk menniczy na całej powierzchni.

Polonia Stanisława Lewandowskiego

Przedstawienie upamiętniające uchwalenie Konstytucji 3. maja odwołuje się do tradycji dalece wcześniejszej niż stylistyka na nowo kształtującej się, XX-wiecznej Polski. Stanisław Lewandowski, opracowując wybitą scenę, nawiązał kompozycyjnie do przyznawanych w poprzednim wieku medali na rolniczo-przemysłowych wystawach - kobieca postać siedząca na niewysokim postumencie wspierała dłoń na kartuszu, wskazując na pozostałe symboliczne przedmioty w pobliżu. Polonia, uosabiająca na międzywojennej pięciozłotówce ojczyznę, wspiera więc zgodnie z tą konwencją prawy nadgarstek na tarczy z orłem, wyciągając drugą dłoń po trzymaną przez młodego giermka Konstytucję. U jej stóp złożony jest snop zboża z sierpem, natomiast stylizacja szat nawiązywać może jeszcze do czasów królewskiej Polski - w przeciwieństwie do wzorców medalierskich, Polonia nie przywodzi na myśl bogini antyku, a rozłożysta suknia i osłaniająca jej włosy chusta przypomina raczej okres dynastii jagiellońskiej.

Oprócz samej, bardzo czytelnej kompozycji symbolicznej, okoliczność uchwalenia Konstytucji 3 maja na wąskiej partii monet zaakcentowana została również datą. Zapis „3/V”, a także monogramy Stanisława Wojciechowskiego i Władysława Grabskiego prezentować miał awers stu pięciozłotówek wybitych w srebrze. Jak wskazują eksperci, okolicznościowa wersja stanowi najrzadszą odmianę w tym metalu, nie licząc pojedynczego egzemplarza, który bez wątpienia opisywany jest jako próbny.

Moneta wybita stemplem zwykłym w nakładzie 1000 sztuk, pierwotnie przeznaczona do obiegu, nie trafiła do niego wraz ze złotymi 10- i 20-złotówkami z tego (1925) roku. Przed wojną kolekcjonerzy mogli kupować tę monetę w sklepie Mennicy, dzisiaj moneta jest ozdobą najznakomitszych kolekcji monet II RP. Obiekt pożądania wszystkich kolekcjonerów monet II RP - zarówno monet obiegowych, jak i próbnych.

Literatura: Parchimowicz 113b