August II Mocny. Talar koronny 1702, Lipsk - PORTRETOWY
Opis
Aw.: Popiersie króla w zbroi okrytej płaszczem spiętym broszą na ramieniu.
W otoku: AUGUSTUS II D G REX POLON M DUX LIT
Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza z herbami Polski i Litwy. Na środku niej mała tarcza z herbami Wettinów i Saksonii pod mitrą elektorską. Wokół wijąca się wstęga z zawieszonym na pierścieniu Orderem Słonia. Po bokach dwa ukoronowane monogramy AS oraz cztery rzymskie dwójki z ozdobnikami. Na dole inicjały EP-H (Ernest Piotr Hecht, mincmistrz w mennicy w Lipsku). W otoku: DUX SAX I C M A & W ELECT (herb Szczupak) 1702
Jedyny talar polsko saski Augusta II Mocnego w typie PORTRETOWYM z herbem „szczupak” na rewersie.
Moneta niezmiernie rzadko oferowana w sprzedaży aukcyjnej. Jeden z najładniejszych egzemplarzy jakie pojawiły się w sprzedaży.
Szlachetna patyna, dużo połysku w tle. Moneta godna polecenia do zaawansowanych kolekcji.
Kopicki 2017; Davenport 1614; H-Czapski. 2623; Chełmiński 1132; Frankiewicz 790; Karolkiewicz 2379; Parchimowicz 1406; Tyszkiewicz 35?
Genezy emisji owych talarów, jak wskazuje literatura, należy szukać w potrzebie zapłaty żołdu oficerom wojska koronnego. Talary te stanowią przykład talarów bankowych bitych na stopę burgundzką czyli tzw. patagonów. Emisja z roku 1702 przyniosła, trzy typy talarów.
Na dwóch z nich widnieje (na rewersie) krzyż św. Andrzeja (jako ciekawostkę poza-numizmatyczną aby go zobrazować wskażę, że ta odmiana krzyża znajduje się m.in. na…znaku drogowym G-3 umieszczanym przed przejazdami kolejowymi) z którego zwisa wyobrażenie duńskiego Orderu Słonia (Król był kawalerem tego insygnium), awers zaś zdobi popiersie królewskie w prawo w otoczeniu napisu AUGUSTUS. II. D.G. REX. POLON. M. DUX. LIT. (do napisu tego jeszcze wrócimy niżej).
Trzecia odmiana talara 1702 r. przedstawia na awersie, w miejscu popiersia królewskiego, krzyż składający się z inicjałów „A II”, w środku którego przedstawiono krzyż łaciński w promieniach, wysadzany brylantami. Z tą odmianą – przedstawiającą wyobrażenie duńskiego, drugiego co do „ważności” odznaczenia – orderu Daneborga – wiążą się jakby nie patrzeć tragiczne losy królewskiego Kanclerza – hrabiego Wolfa Dietricha von Beichlingen, który będąc odpowiedzialnym za emisję monety za umieszczenie odznaczenia, którego kawalerem nie był August, trafił na sześć lat do saskiego więzienia – twierdzy Königstein.
Do sygnalizowanego wyżej napisu otokowego. Stanowi on przykład posługiwania się przez Augusta II jak i przez Jego syna Augusta III (pisałem o tym już w końcówce ubiegłego roku) nie dającym się przetłumaczyć na język polski słowem „Poloniarum”. Należy w tym miejscu przywołać stanowisko prof. Paszkiewicza według, którego jest to nieprzetłumaczalna „kalka” tytułu…doży weneckiego – Dux Venetiarum obrazująca celowe nawiązania ideologii sarmackiego państwa polsko-litewskiego do Wenecji.
Pełny opis oraz dyskusja dostępna w artykule Pana Krystiana Browarnego : https://www.facebook.com/PNumizmatyczny/posts/405417318261835