Władysław IV Waza. Donatywa wagi 4 dukatów 1645, Gdańsk
Opis
Aw.: Popiersie króla w prawo, w koronie i zbroi. Na zbroi ozdobny koronkowy kołnierz. Na piersi Order Złotego Runa. W otoku: VLAD IIII D G REX POL & SUEC M D L RUS PRUS
Rw.: Panorama Gdańska, oświetlona promieniami słonecznymi. W słońcu po hebrajsku zapisane imię Boga - IAHWE. U dołu kartusz herbowy podtrzymywany przez dwa lwy, ozdobiony gałązkami palmy i winnego grona (symboli prawa i bogactwa). Po bokach data 16-45, a poniżej inicjały mennicze G-R(Gerhard Rogge). W otoku: EX AURO SOLIDO CIVITAS GEDANENSIS FIERI FEC (z czystego złota miasto Gdańsk wybić kazało)
W 1645 roku rada miasta Gdańska zdecydowała o zmianie wyglądu donatyw obiegowych. W miejsce tarczy herbowej podtrzymywanej przez dwa lwy na awersie, wprowadzono motyw panoramy miasta. Widnieją na niej charakterystyczne budowle, takie jak Ratusz Głównego Miasta, wieże kościołów, w tym Mariackiego i św. Jana oraz bramy i umocnienia miejskie. Ikonografia ta symbolizowała Boską opiekę, która otacza i chroni Gdańsk. U dołu umieszczono małą tarczę podtrzymywaną przez dwa lwy. Donatywy z panoramą miejską projektował i rytował wybitny medalier gdański Jan Höhn Starszy. Należą one do najwybitniejszych dzieł sztuki menniczej epoki baroku. W 1645 roku wybito dwa typy donatyw: z tarczą miejską lub widokiem Gdańska. Typ z końcówką legendy FIERI FEC znany jest wyłącznie na sztukach o wadze 4 dukatów. Donatywa z panoramą Gdańska zdobi wyłącznie wielkie kolekcje publiczne, takie jak zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie, Czapskich w Krakowie, Ossolineum we Wrocławiu. Jest też w zbiorze MAiE w Łodzi. Ponadto typ ten posiadają gabinety numizmatyczne Ermitażu, Drezna i Geldmuseum we Frankfurcie. Liczba dostępnych donatyw na rynku numizmatycznym nie przekracza czterech lub pięciu egzemplarzy.
Literatura: Friedberg 20; CNG 257; H.Cz. 1851; Chełmiński 642; Kaleniecki s. 295