Zygmunt III Waza. Szeląg 1622, odbitka w złocie, UNIKAT ex. Potocki collection
Opis
Aw.: Monogram królewski pod koroną, u dołu tarcza z herbem Snop – Wazów.
Rw.: Napis w trzech wierszach: SOLID / REGNI / POLON
Data 16-22 przedzielona herbem Sas (Michał Daniłłowiczpodskarbi wielki koronny).
Bicie monet złotych, stemplami przeznaczonymi dla egzemplarzy srebrnych, zdarzało się w mennictwie
polskim wyjątkowo rzadko. Najczęściej miało to miejsce podczas wizytacji mennicy przez jej zwierzchników,
z okazji otwarcia nowych mennic lub wprowadzenia nowego typu monety. Monety takie traktowano
jako próby, były wybijane najczęściej w kilku egzemplarzach i trafiały w ręce królewskie lub innych osobistości.
W 1622 roku, chcąc zapobiec narastającej fali fałszywych szelągów, mennica w Krakowie wprowadziła nowy
typ, z monogramem królewskim S-R (Sigismundus Rex) w miejsce inicjału S. Projekty tych monet przedłożono
do zatwierdzenia Mikołajowi Daniłłowiczowi podskarbiemu wielkiemu koronnemu. Oprócz monet okazowych,
wybito je także w formie klip. Szelągi wytłaczano za pomocą prasy walcowej. W walcach były specjalne otwory
w których mocowano stemple. Między walcami przeciągano pasek blachy. Znane są dwie odmiany szelągów,
tyleż samo jest odmian szelągów odbitych w złocie.
Nasza odmiana charakteryzuje się dodatkowymi punktami po bokach herbu Sas. Moneta pochodzi z kolekcji
Zygmunta Chełmińskiego. Z kart inwentarzowych zbioru Potockich wynika, że tę monetę kupiono do zbioru
od Chełmińskiego przed I Wojną.
Kopicki 713 R*; Friedberg nie notuje; Chełmiński 229; Kaleniecki s. 109