Insurekcja Kościuszkowska 25 złotych 1794 seria D, Grozmani/Zakrzewski
Opis
25 złotych polskich 8.06.1794, seria D, numeracja 8472. Papier bez znaku wodnego. Podpisy: Piotr Grozmani - radca miasta Wilna oraz Michał Zakrzewski - regent metryki koronnej. Egzemplarz ze znakiem wodnym firmy Pieter de Vries & Comp (widoczne częściowo Comp). Naturalny egzemplarz bez ubytków. Górna część banknotu ze śladami dawnego zawilgocenia.
Insurekcja, czyli Powstanie Kościuszkowskie było zrywem narodowym przeciwko zaborcom, Rosji i Prusom. Rozpoczęło się 24 marca 1794, a zakończyło 16 listopada 1794 roku. Powstanie sprowokowane zostało II rozbiorem Polski i rządami kolaborującej z zaborami Targowicy.
W Krakowie 24 marca ogłoszono akt powstania, z mocy którego Tadeusz Kościuszko został najwyższym naczelnikiem Sił Zbrojnych Narodowych. Gdy naród pod wodzą Kościuszki stanął do walki o niepodległość – idea wypuszczania papierowych pieniędzy doczekała się realizacji.
Na polecenie Kościuszki, Rada Najwyższa Narodowa podjęła 8 czerwca 1794 roku uchwałę o utworzeniu Dyrekcji Biletów Skarbowych. Banknoty o nominałach od 5 do 1000 złotych polskich zostały zatwierdzone przez Kościuszkę, a symbole wolności, wzorowane na Rewolucji Francuskiej, demonstracyjnie zostały wyeksponowane na centralnym miejscu. Bilety skarbowe wprowadzono do obiegu 16 sierpnia 1794 roku i tuż przed upadkiem Powstania przestały być prawnym środkiem płatniczym (6 listopada 1794 roku).
Banknoty Insurekcji to najstarsze i bardzo rzadko spotykane banknoty polskie. Do dnia dzisiejszego zachowało się ich niewiele.
Literatura: Lucow 27 (R2); Miłczak A3