Stefan Batory. Dukat 1578, Gdańsk ex. Orłowski Collection
Opis
Aw.: Popiersie króla w koronie w prawo. W zbroi folgowej dekorowanej plecionką. Jako znaki interpunkcyjne małe rozetki. W otoku: STEPHAN DG REX POL D PRV
Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską. Rozetka rozpoczyna legendę otokową: MONE NO AVR CIVI GEDANENSIS78
W 1578 roku czynne były w Gdańsku dwie mennice złote, pierwsza prowadzona przez Gracjana Gonzallo, zatrudnionego w Gdańsku do bicia złotych monet w czasie oblężenia Gdańska w 1577 roku. Drugą uruchomił Jan Goebel, po uzyskaniu przywileju na bicie monet od Stefana Batorego. W imieniu króla, nadzorował on przebijanie złotych monet z postacią Chrystusa na dukaty z portretem króla. Gracjan Gonzallo nie umieszczał żadnych znaków menniczych na wybijanych przez siebie dukatach, natomiast Jan Goebel sygnował swoje wyroby znakiem pierścienia. Przejął on w połowie 1578 roku, do spółki z bratem Kacprem Goeblem mennicę miejską w Gdańsku.
Bardzo rzadka odmiana, po raz pierwszy opisana została w 1906 roku, przy okazji publikacji skarbu z Zalewa w Danziger Numizmatiker nr 7/1906 s.1. Ten egzemplarz trafił potem do kolekcji w Malborku. Tym samym stemplem wybite były egzemplarze w XIX-wiecznej kolekcji Prochorowa w Moskwie, oraz zbiorów A. Potockiego i K. Sobańskiego (obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie).
Obecnie na rynku numizmatycznym znane są dwa egzemplarze; opisywany, który pochodzi z aukcji firmy Glending z maja 1967 roku, oraz drugi ilustrowany w „Złocie czasów dynastii Jagiellonów” z prywatnej kolekcji w Poznaniu.
Kaleniecki przytacza trzy notowania aukcyjne, z uwagi na bardzo słabą jakość fotografii w katalogach i błędne odwołanie do Czapskiego, monetę tę nieprawidłowo łączono z typem dukatów z pierścieniem Goebla.
Na wszystkich przytoczonych aukcjach licytowano, jak się wydaje ten sam egzemplarz. Pochodził on z kolekcji hrabiego A. Orłowskiego, którą licytowano w 1949 roku u H. Gruntala, a potem w 1956 roku u Schulmana w Amsterdanie, a następnie w firmie Glending w Londynie.
Delikatnie gięty, resztki połysku menniczego. Bardzo rzadki egzemplarz, do najlepszych kolekcji.
Gumowski (Mennica Gdańska) 989a; CNG 134; Kopicki 7439 (R8); Friedberg 3; Złoto Jagiellonów 116R7; Bahrfeldt 8158; Kaleniecki s. 51 (ale nieprawidłowe, odwołanie do katalogów, zbioru Czapskich oraz E. Kopickiego opisujących egzemplarze
z pierścieniem Jana Goebla).