Średniowiecze, Krakowskie (?), władca nieokreślony, Brakteat hebrajski z grupy AZIMIR, 2. ćwierć XIII w.
Opis
Popiersie mężczyzny z odkrytą, kędzierzawą głową, w płaszczu, na wprost. Nad nim dwie wici
tworzą łuk ostry, oddzielając dwa segmenty hebrajskiej legendy, umieszczonej w lustrzanym odbiciu:
(towa bracha, ‘dobre błogosławieństwo’).
Typ nieznany klasycznym katalogom, odkryty w 1999 r. Do dziś na rynku wystąpiło prawdopodobnie kilkanaście egzemplarzy. Ponieważ skarb, w którym pojawiły się po raz pierwszy monety tego typu, wciąż nie jest w całości poznany, nie została rozstrzygnięta kwestia ich przynależności. Mimo pierwszych, fałszywych wiadomości o pochodzeniu znaleziska z Górnego Śląska i idącej za nimi próby przypisania tam dominujących w nim monet, wiemy dziś, że cała grupa AZIMIR najprawdopodobniej pochodzi z Krakowa. Stanisław Suchodolski skłania się jednak ku datowaniu tej grupy na czasy Lestka Białego (1206-1227), podczas gdy zdaniem Borysa Paszkiewicza powstała ona później, w 2. ćwierci XIII wieku. Na tym typie wyraźnie widać cechy stylowe wczesnego gotyku (nowatorskie wici tworzące ostrołuk) mimo romańskiego, statycznego popiersia, chyba zaczerpniętego ze starszych monet Nordhausen. Ze względu na tę analogię oraz brak atrybutów, popiersie przedstawia najprawdopodobniej władcę — emitenta monety. W takim razie niezwykły dla tej epoki jest cywilny strój księcia — pokazany także na innych monetach z tej grupy. Cała grupa AZIMIR słusznie zaliczana jest do najpiękniejszych polskich monet średniowiecznych.
Haczewska, Paszkiewicz, Skarb z XII-XIII wieku z Krakowa, nr I.7. (BRP)