Wojna nazywana konfliktem „dwóch ras”. 
Pretekstu do wybuchu wojny dostarczyła strona japońska. W nocy z 8 na 9 lutego 1904 roku bez uprzedzenia i wypowiedzenia wojny jej flota zaatakowała okręty rosyjskie zacumowane na redzie w Port Artur. Japończycy zaatakowali też okręty zakotwiczone u wybrzeży Korei. Główne siły japońskie uderzyły na Koreę, reszta – na Mandżurię. Kluczowe było zdobycie w styczniu 1905 roku, po kilkumiesięcznym oblężeniu, Port Artur.
Zakończona traktatem z Portsmouth (5 września 1905) i zwycięstwem Japonii, która dzięki temu awansowała do grona światowych potęg.
Medal został ustanowiony 31 marca 1906 r. na mocy edyktu cesarskiego nr 51, aby uhonorować japoński personel wojskowy, który uczestniczył w tym konflikcie.
Awers medalu przedstawia skrzyżowane flagi japońskiej armii i marynarki wojennej z herbem chryzantemy powyżej (kamon cesarza) i kwiatami paulowni poniżej. Rewers przedstawia tarczę z japońskim napisem oznaczającym: Meiji 37,8 (1904-05), otoczoną gałązkami palmy i lauru. Napis na belce poprzecznej umieszczonej ponad medalem tłumaczy się jako: „Medal Wojenny”.