Mieszko (Bolesławowic, późniejszy król Mieszko II), Denar z łukiem, ok. 1010-1020
Opis
Aw.: Łuk zwieńczony krzyżem.
W otoku: 3 NLTM (wsteczne i zdeformowane Misico).
Jedno nacięcie.
Rw.: Krzyż z kulkami w kątach. W otoku: E E + +. Sześć nacięć.
Moneta z przedwojennej kolekcji. Denar do niedawna uważany był za najstarszą monetę polską, wybitą przez Mieszka I, wkrótce po chrzcie. Okazuje się jednak, że występuje wyłącznie w znaleziskach datowanych na okres znacznie późniejszy. Musiał zostać wybity już za czasów Bolesława Chrobrego, i to w drugiej połowie jego panowania. Z drugiej jednak strony, jest na pewno wcześniejszy niż królewskie panowanie Mieszka II (1025-1031). Nie powstał też w żadnym udziale książęcym, ale w centrum państwa, w Wielko- polsce, gdyż tu najczęściej jest znajdowany. Zwraca uwagę brak tytułu władczego przy imieniu, który potwierdza tezę Stanisława Suchodolskiego, że monetę tę wybito w imieniu następcy tronu. Kontrowersyjne jest przedstawienie w polu awersu, które trzeba rozpatrywać łącznie z drugim typem Mieszkowym, gdzie podobny łuk z krzyżem wzbogacony jest o dwa zagięte do środka pałąki, jakby rogi i przybiera postać podobną do korony. Jest prawdopodobne, ale nie całkiem pewne, że tamta wzbogacona forma jest późniejsza i stanowi wtórną interpretację wyobrażenia. Przez dłuższy czas uważano więc, że łuk z krzyżem z denara jest skrajnie uproszczonym szczytem świątyni, wywodzącym się z tradycji mennictwa karolińskiego, a zaczerpniętym
z monet bawarskich. Ostatnio jednak Stanisław Suchodolski zwrócił uwagę na zbieżność tej figury z nakryciem głowy, z którym przedstawiano św. Wacława jako męczennika.
Połysk menniczy.
Suchodolski. I.1; Stronczyński. 5b; zestawienie S. Suchodolskiego z 1967 r. wymienia ok. 37 egz.
(w tym 1 jednostronny); obecnie szacuje się liczbę znanych egzemplarzy na ponad 40. (BRP)