Banknot. Insurekcja Kościuszkowska 5 złotych 1794 seria N.D.1.
Opis
5 złotych polskich 8.06.1794, seria N.D.1, numeracja 34320, bez znaku wodnego. Podpisy J. Fechner i A. Reykowski.
Obiegowy egzemplarz ze śladem wklejania do albumu na stronie odwrotnej, niewielką dziurką na dolnym marginesie. Około centymetrowe naddarcie na jednym ze złamań.
Wariant z czerwonawym papierem i z widocznym napisowym znakiem wodnym firmy J.Honig & Zoonen - widoczne całe słowo Zoonen.
Insurekcja, czyli Powstanie Kościuszkowskie było zrywem narodowym przeciwko zaborcom, Rosji i Prusom.
Rozpoczęło się 24 marca 1794, a zakończyło 16 listopada 1794 roku. Powstanie sprowokowane zostało II rozbiorem Polski i rządami kolaborującej z zaborami Targowicy. W Krakowie 24 marca ogłoszono akt powstania, z mocy którego Tadeusz Kościuszko został najwyższym naczelnikiem Sił Zbrojnych Narodowych. Gdy naród pod wodzą Kościuszki stanął do walki o niepodległość, idea wypuszczania papierowych pieniędzy doczekała się realizacji.
Na polecenie Kościuszki, Rada Najwyższa Narodowa podjęła 8 czerwca 1794 roku uchwałę o utworzeniu Dyrekcji Biletów Skarbowych. Banknoty o nominałach od 5 do 1000 złotych polskich zostały zatwierdzone przez Kościuszkę, a symbole wolności, wzorowane na Rewolucji Francuskiej, demonstracyjnie zostały wyeksponowane na centralnym miejscu. Bilety skarbowe wprowadzono do obiegu 16 sierpnia 1794 roku i tuż przed upadkiem Powstania przestały być prawnym środkiem płatniczym (6 listopada 1794 roku).
Banknoty Insurekcji to najstarsze i bardzo rzadko spotykane banknoty polskie. Do dnia dzisiejszego zachowało się ich niewiele.
Literatura: Lucow 5e (R3); Miłczak A1a2