Aw.: Popiersie św. Stanisława pomiędzy dwoma, strzegącymi orłami.
Rw.: Św. Wacław (?) na tronie unoszący dwie gałązki palmowe.

Denar ten został opisany w pracach prof. Borysa Paszkiewicza „św. Stanisław na denarze krakowskim”. Bardzo intrygująca jest geneza umieszczenia postaci św. Stanisława, z powstającym z grobu Piotrowinem. Książę Bolesław był właścicielem krakowskich żup solnych, których eksploatacja na dużą skalę stała się podstawowym źródłem dochodów skarbu królewskiego. Główną arterią jej transportu była rzeka Wisła i szlaki komunikacyjne z nią skojarzone. Dla ich kontroli została utworzona komora celna w Piotrawinie, gdzie istniał dogodny bród przez Wisłę. Książę Bolesław zapewne wielokrotnie gościł w Piotrawinie pokonując drogę do Krakowa wzdłuż Wisły. Świadczą o tym zachowane dokumenty z XIII w. Piotrawin był wtedy znanym ośrodkiem pielgrzymkowym, związanym z rozwijającym się w XIII w. kultem św. Stanisława. Św. Stanisław miał nabyć wieś Piotrawin od jej właściciela rycerza Piotra Strzemieńczyka w roku 1079. Spadkobiercy Piotra zakwestionowali legalność transakcji nabycia tych dóbr. Nieprzychylny biskupowi król Bolesław Śmiały (Szczodry) popierał spadkobierców w ich roszczeniach. Aby udowodnić legalność zakupu, św. Stanisław udał się do Piotrawina i wskrzesił spoczywającego od dwu lat w grobie Piotra, by ten potwierdził racje biskupa. Echa tego wydarzenia spowodowały coraz to liczniejsze pielgrzymki na miejsce cudu i powstanie miejsca kultu biskupa Stanisława, po jego męczeńskiej śmierci zadanej rękami króla Bolesława Śmiałego. Przeżycia i wrażenia z pobytu w tym miejscu króla Władysława Wstydliwego (1243-1279) przyczyniły się do decyzji królewskiej, by historię tę uwiecznić na wieki na swej monecie bitej w Krakowie ok. 1254 r. Na jej awersie widzimy św. Stanisława ze swoimi atrybutami, czyli dwoma orłami strzegącymi ciała zabitego biskupa, a pod łukiem symbolizującym powierzchnię ziemi, wstającego z grobu Piotrowina. Jest to bez wątpienia jedna z najciekawszych monet polskiego wczesnego średniowiecza.

Moneta ładnie wybita z piękną wiekową patyna, i bardzo dobrze zachowanymi detalami. Rzadkość na ryku numizmatycznym.

Kopicki 157