Bolesław l Chrobry Naśladowczy denar-hybryda (tzw. adulteryn), typ anglosasko-bawarski, mennica wielkopolska, ok. 1015-1020

Cena wywoławcza:
60 000  PLN
Cena sprzedaży:
69 000  PLN
Data sprzedaży:
2013-10-19

Opis

Aw.: +ÆĐ[IEL˙REDR]EXΛ[TG]O͡R, popiersie króla w lewo, w płaszczu spiętym na piersi, w
diademie z kółkiem i wisiorami z tyłu, z lewej berło zwieńczone trzema kulkami.
Rw.: \CINI[CIV\S], schematyczna świątynia ze zwieńczonym krzyżem, masywnym, podwójnym
tympanonem z kropką w środku, na dwu stopniach, na fasadzie Ɔ:NΞI


Większość elementów awersu została przejęta z pensa króla Anglii, Etelreda II, typu Last Small Cross, bitego w latach ok. 1013-1017 w Lincoln, berło jednak dodano z wcześniejszego typu Crux z lat ok. 991-997. Długi napis jest niemal dokładnie zgodny z anglosaskim oryginałem (wyjątkiem są dwie litery). Druga strona monety imituje rewers bawarskiego denara króla niemieckiego Henryka II z lat 1002-1009 z Ratyzbony. Napis na fasadzie, naśladujący „ENC”, często spotykane na monetach bawarskich, uległ lustrzanemu odwróceniu, a litery E i C dodatkowo zostały rozerwane: C „zgubiło” przy odwracaniu szeryfy umieszczone z drugiej strony, a w E pionowa laska zamieniła się w samodzielną literę I. Napis otokowy, znany tylko z dwu niepełnych odcisków, nie został jeszcze w całości zrekonstruowany; najprawdopodobniej nie różnił się znacznie od oryginalnego REGINA CIVITAS. Na uwagę zasługuje brzeg: mocno oklepany, w stopniu spotykanym raczej na monetach saskich niż polskich tej doby, całkowicie zaś obcy zarówno monetom anglosaskim, jak bawarskim. O tym, że mincerze Bolesława Chrobrego chętnie czerpali wzory z mniej lub bardziej popularnych monet obcych, wiadomo od dawna: już w XIX wieku zauważono, że imię „Bolesław” może sąsiadować z „portretem” zaczerpniętym np. z anglosaskiej monety współczesnego mu króla Etelreda II. Dopiero Zygmunt Zakrzewski, śledząc połączenia stempli, przekonał się, że w tej samej mennicy, w której wybijano imienne monety polskiego władcy, używano również takich zestawień stempli, na których imienia Bolesława ani innych napisów wskazujących na polskie pochodzenie nie ma. Kombinacje stempli wiodły go bowiem od monet polskich do całkowicie imitujących monety obce. Taki okaz — wybity tymi samymi stemplami, co prezentowana obecnie moneta — trafił do zbioru Zakrzewskiego ze skarbu odkrytego w 1911 roku w Zakrzewie pod Sochaczewem (niekiedy mylnie opisywanego jako skarb z Sochaczewa). Druga faza badań nad monetami wczesnopiastowskimi, podjęta przez Stanisława Suchodolskiego w latach sześćdziesiątych XX wieku, doprowadziła do odkrycia większej liczby stempli powiązanych z tym właśnie niby-anglosaskim awersem i do sformułowania hipotezy, że stemplowi awersu „Etelreda” musiał pierwotnie towarzyszyć rewers kopiujący monetę anglosaską. Stempel tego rewersu uległ prawdopodobnie stosunkowo szybkiej destrukcji, co doprowadziło do łączenia stempla awersu „Etelreda” z drugim, polskim awersem (Boleslaus dux inclitus) oraz z dwoma rewersami skopiowanymi z monet bawarskich. Dopiero w 2009 roku Kenneth Jonsson i Stanisław Suchodolski opublikowali monetę spod tego samego stempla awersu, której rewers wiernie kopiuje anglosaski pens Crux i niesie imię mincerza Durstana i nazwę Jorku (EOF). Cały czas jednak stempel rewersu z odwróconym napisem ENC monety z Zakrzewa pozostawał nieznany z innych monet. Obecnie mamy drugi przypadek jego użycia, nieco czytelniejszy — być może ułatwi w przyszłości zidentyfikowanie monety polskiej obustronnie kopiującej wzory bawarskie. Obie strony częściowo niedobite, liczne nacięcia (pecks). Drugi znany egzemplarz spod tej pary stempli (pierwszy w Muzeum Narodowym w Krakowie, ze skarbu z Zakrzewa). (BRP)

Suchodolski ,,Moneta polska w X/XI w.', typ V/VI, 11

Stan zachowania: 3
Certyfikat:
Waga: 1,47 g Ag
Średnica: 19 mm
Metal: Ag
Nr aukcji: Aukcja 4
Lot: 3
Data aukcji: 2013-10-19
Follow Us
Facebook Instagram YouTube
Antykwariat Numizmatyczny Michał Niemczyk od 1989 roku na rynku numizmatycznym
Organizujemy profesjonalne aukcje stacjonarne i internetowe. Posiadamy duże doświadczenie i renomę na rynku kolekcjonerskim i aukcyjnym na świecie. Oferujemy bezpłatną wycenę, skup gotówkowy i sprzedażą komisową, monet i medali z całego świata. W naszej ofercie znajdują się monety złote i srebrne (także monety inwestycyjne), złote sztabki, medale, odznaczenia, banknoty, monety współczesne, antyczne i średniowieczne. Wyceniamy pojedyncze przedmioty i całe kolekcje, pośredniczymy w gradingu amerykańskim monet i medali (NGC i PCGS). Gwarantujemy oryginalność, zapewniamy bezpieczeństwo, dyskrecję i kompleksową obsługę prawną transakcji. Zapraszamy do siedziby naszej Firmy, gdzie przyjmujemy numizmaty na nasze aukcje, bezpłatnie wyceniamy i prowadzimy skup za gotówkę.