Stanisław August Poniatowski. Talar próbny 1771, Warszawa
Opis
Aw.: Głowa króla w prawo w wieńcu. W otoku:
STANISLAUS AUGUSTUS D.G.REX POLONIÆ M.D.LITU.
Rw.: Waga do ważenia monet, u góry napis: DAT IUSTI PRETIUM,
u dołu data 1771
W 1771 roku wpłynął do komisji menniczej memoriał proponujący wybijanie monety polskiej
z czystego srebra. Powodem tej inicjatywy było masowe fałszowanie monety polskiej w mennicach sąsiednich Prus. Owo memorandum przygotowane przez Stolnika Wielkiego Koronnego Augusta Moszyńskiego, proponowało rezygnację z miedzi, jako dodatku do stopu monetarnego. Miało to wyeliminować, w myśl zamysłu autorów, możliwość podrabiania monety polskiej. Król Stanisław August Poniatowski postanowił sprawdzić, jak tak wybite monety miałyby wyglądać i zachowywać się
w obiegu, nakazał więc przygotowanie stempli. Zadanie to zlecono Janowi Filipowi Holzhausserowi, medalierowi królewskiemu. Wykonał on komplet stempli całej serii monet: od srebrnego grosza do talara. Monety wybito jako próby. Nieznany jest nakład oryginalnych prób. Wiadomo, że król rozesłał je później znanym ówczesnym numizmatykom. Komplet tych monet otrzymał Samuel Madai z Królewca, który opisał je w przygotowywanym do druku dziele o talarach, wydanym w 1774 roku. Podobną serię monet otrzymał też numizmatyk i historyk gdański Karol Beniamin Lengnich, który również uwzględnił je w swoich rozprawach o monetach i kolekcjonerach. Jeden komplet trafił też wraz ze zbiorem Stanisława Augusta do Gimnazjum w Krzemieńcu.
W XIX wieku, w mennicy warszawskiej talary zostały ponownie dobite za pomocą oryginalnych stempli. Różnią się od wcześniejszych głębszym biciem i większą wagą. Oferowany przez nas egzemplarz jest niezaprzeczalnym oryginałem
z 1771 roku z pierwszych odbić stempla. Nie ma właściwie śladów pęknięcia stempla (taki egzemplarz nigdy nie pojawił się w handlu), które widać na większości oryginałów, jak i w większym jeszcze stopniu na
XIX-wiecznych dobitkach.
Bardzo rzadki i efektowny talar wyceniony w cenniku Berezowskiego na 100 złotych.
Patyna, drobne defekty tła. Oryginalne bicie w czystym srebrze.
Literatura: Kopicki.2462; H-Cz.3129; Raczyński.509; Chełmiński.1474; Plage.474; Berezowski.100; Tyszkiewicz.35
Podobne przedmioty
