Zygmunt III Waza. Półportugał koronny (5 dukatów) 1614, Bydgoszcz ex. Karolkiewicz - RZADKOŚĆ R8
Opis
Aw.: Popiersie króla w prawo, z gołą głową i w paradnej zbroi. W otoku: SIGISMVN III D G POLONI ET SVECIAE REXA
Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza z Orłem i Pogonią, opasana łańcuchem z zawieszonym Orderem Złotego Runa, tarcza z herbem Snop Wazów w środku. W otoku: MAG DVX L RVS PRVS MAS SAM LIVO 614
Znane są egzemplarze wybite w złocie o wadze 20, 10 i 5 dukatów oraz odbitki w srebrze, niesłusznie nazywane w popularnej literaturze talarami.
Portugały i półportugały Zygmunta III były wybijane według ordynacji Jana Firleja z 10 XII 1590. Stwierdzała ona, że należy je wybijać bez podatku na rzecz skarbu, tylko po kosztach produkcji, co potwierdzał dokument: (…)Lecz od ciężaru tego wyjęte i wolne będą, według zwyczaju przyjętego we wszystkich mennicach, sztuki złote wagi 5 i 10 dukatów, które ku czci J. Król Mości i z jego popiersiem, celem rozdania w podarunku są bite(…). Używanie do wybijania portugałów stempli talarów, obniżało koszty mennicy i jak się można domyślać, stanowiło dodatkowy zysk dzierżawcy. W czasie panowania Zygmunta III Wazy wiele portugałów i półportugałów odbito używając stempli do bicia talarów.
Ogółem w zbiorach i na rynku numizmatycznym odnotowano siedem egzemplarzy, jeden o wadze 20 dukatów oraz po trzy o wadze 5 i 10 dukatów. Oferowany egzemplarz pochodzi z znakomitej, starej kolekcji Stanisława Herstala sprzedawanej ponad 50 lat temu w USA. Następnie moneta znajdowała się legendarnej kolekcji H. Karolkiewicza, sprzedanej w 2000 roku. Ten sam egzemplarz został zilustrowany w książce J. Dutkowskiego „Złoto Wazów” tom I, str. 99.
Dobre szczegóły, delikatna czerwona patyna, manipulacje przy obrzeżu.
Ekstremalnie rzadka pozycja do zaawansowanych kolekcji złota Polski królewskiej.
Jedyna szansa zakupu tego półportugała - jedyny znany egzemplarz obecnie w handlu.
Kopicki 1326 (jako UNIKAT - R*); Kaleniecki s. 89; Friedberg 78; Kamiński 1726 (R8); Dutkowski „Złoto Wazów” tom I 71. (R8-R7)