Księstwo Warszawskie. Medal Fryderyk August nagrodowy wagi 8 dukatów, złoto
Opis
Aw.: Głowa księcia Fryderyka Augusta w prawo z przewiązanymi wstążką włosami. Pod szyją inicjały medaliera HOE
W otoku: FRIDERICVS AVGVSTVS D G REX SAX DVX VARSAV
Rw.: Siedząca bogini Pallas w hełmie greckim z wieńcem w wyciągniętej dłoni.
U góry dewiza: VIRTVTI ET INGENIO
W Księstwie Warszawskim medale nagrodowe wybijano w latach 1809-1813. Bito dwa rodzaje; z napisem BENE MERENTIBVS – te przeznaczone były dla urzędników cywilnych, oraz z napisem VIRTVTI –otrzymywały je osoby związane z tworzeniem armii i przemysłu wojennego.
Księstwo Warszawskie zostało utworzone w 1807 roku, decyzją traktatu w Tylży, zawartego pomiędzy Napoleonem a Aleksandrem I. Na jego władcę wyznaczono Fryderyka Augusta, króla saskiego, potomka rodu Wettinów, panującego w Polsce w XVIII w. Księstwo było związane unią personalną z Saksonią, ale pod protektoratem francuskim. Król Saksonii posiadał inicjatywę prawodawczą. Jednak polityka zewnętrzna nadzorowana była przez rezydenta francuskiego. Medale nagradzały urzędników i osobistości polskie powiązane z dworem Fryderyka Augusta. Książę mianował, tylko przed nim odpowiedzialnych, członków Rady Ministrów oraz Rady Stanu. Ministrem Wojny był książę Józef Poniatowski, bratanek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Księstwo Warszawskie formalnie istniało do 1815 roku, ale przez dwa ostatnie lata było okupowane przez wojska rosyjskie, stąd medale mogły być wybijane jedynie pomiędzy 1809 a 1813 rokiem.
Medal wybito w Dreźnie w latach 1809-1810. Jego autorem jest Karol Wilhelm Hoeckner (sygnujący skrótem HOE, lub tylko całym nazwiskiem). Po roku 1810 większość zleceń medalierskich otrzymywał już jego syn, Fryderyk Hoeckner, sygnujący medale pełnym nazwiskiem HOECKNER F. Medale nagrodowe odbite w złocie są niezwykle rzadkie. Niestety nie zachowały się żadne spisy osób nagrodzonych, nie wiadomo też ile takich medali mogło powstać. Zapewne nie więcej niż kilka, z uwagi na bardzo krótki czas istnienia Księstwa. Medale złote były nadawane każdego roku. Jak się wydaje były to tylko pojedyncze nadania. Równie ograniczona była liczba osób otrzymujących jego srebrne wersje.
Ciekawa
jest ikonografia medalu. Wyobrażono na niej postać Pallas z wyciągniętą
dłonią z wieńcem, którym umownie dekoruje nagrodzonego. Ciekawy jest
też zestaw dwu cnót: dosłownie wyrażonych w słowach: męstwu i zdolności,
ale w całym kontekście można znaczenie rozszerzyć, jako że słowo
virtuti ma w tej dewizie dodatkowe znaczenie: Cnocie (odwadze) i
Zdolności (bo Virtus przynależny jest Atenie, tutaj zestawiono go
z postacią Pallas).
Medal nie jest notowany w żadnym polskim zbiorze publicznym, nie było go też w kolekcji Z. Chełmińskiego i E. Hutten Czapskiego. Bardzo rzadki egzemplarz, rarytas na rynku numizmatycznym.
Wspaniale zachowane detale. Drobne skazy w tle.
Ampach(1834) 15601; A. M. Engelhardt (1888) poz. 1760, ale tam bity w srebrzeLiteratura: Ampach(1834) 15601; A. M. Engelhardt (1888) poz. 1760, ale tam bity w srebrze