Zygmunt III Waza. Brandtalar z 1629 r. odbity w złocie wagi 5 dukatów, Toruń, UNIKAT
Opis
Aw.: Anioł z tarczą miejską wychylający się z obłoków, siedmiowierszowy napis: THORVNIA / HOSTILITER OPPVGNATA / ET DEI O AVXILIO / FORTR A CIVIB DEFENSA / XVI FEBR / ANNO / M DC XXIX / arabeska
Rw.: Panorama miasta spowita płomieniami i kłębami dymu, widziana z lewego brzegu, z prawej Zamek Dybowski, Kępa Bazarowa połączona mostem z miastem. Na rzece barki i łodzie. W murach miejskich baszty i bramy z Barbakanem Starotoruńskim. Nad miastem słońce z promieniami, u dołu H-H (Henryk Hema, rytownik). W otoku: FIDES ET CONSTANTIA PER IGNEM PROBATA: (Wierność i wytrwałość ogniem wypróbowana) bez sygnatury menniczej.
Odbitka w złocie talara wybitego z okazji odparcia oblężenia miasta przez Szwedów w 1629 roku. Talary oraz odbitki w złocie wybijano do 1632 roku, z okazji kolejnych rocznic tego wydarzenia. Nakład każdej z emisji wynosił około 100 sztuk w srebrze i kilka sztuk w złocie. Egzemplarze w srebrze otrzymywali wszyscy członkowie Ordynków oraz bardziej zasłużeni obrońcy. Około 1600 roku Ordynki liczyły: 4 burmistrzów, 12 rajców, 24 ławników i 60 członków tzw. III Ordynku. Sztuki w złocie stanowiły specjalne podarunki dla ówczesnych znakomitości; otrzymali je król Polski Zygmunt III Waza, cesarz Ferdynand II, Jerzy marszałek Lubomirski, Jan Peuss burmistrz miasta oraz Gerard Denhoff – dowódca obrony miasta w 1629 roku. Ich nakłady nie przekraczały kilku sztuk. Znane są dwa egzemplarze odbite tym stemplem. Jeden o wadze czterech i pół dukata, drugi o wadze prawie pięciu dukatów. Złota odbitka została po raz pierwszy opisana w hamburskiej księdze wydanej w 1705 roku. Oferowany przez nas egzemplarz pochodzi z Aukcji 1, Antykwariatu Niemczyk pozycja 108, opisany jako UNIKAT.
Literatura: Kopicki 8243 (ale w srebrze); Friedberg 56 (jako UNIKAT); Historischen Remarquen, 1703, th.5, s.385; Kochler (D.Cabinet) 3068; jak: Raczyński 79; Vossberg 268; CNCT 1342